Μακάριος Παπαγεωργόπουλος, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης (1465-1546)

Μακάριος Παπαγεωργόπουλος, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης (1465-1546)

Ὁ Μακάριος, ὁ ὁποῖος πιθανόν γεννήθηκε περί τό ἔτος 1465, καταγόταν ἀπό ευγενή οικογένεια, μᾶλλον τῆς Ζακύνθου, ὅπως ὑποδεικνύει τό οἰκόσημο πού συνοδεύει πολλά ἰδιόχειρα κτητορικά σημειώματα σε χειρόγραφα τῆς βιβλιοθήκης του. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Κωνσταντίνος καί ἡ μητέρα του μετά τήν κουρά της ὀνομαζόταν Μακαρία οναχή.μ Ὁ προπάππος του Σαββάτιος μοναχός ἔφερε την κοσμική ἐπωνυμία Παπά-γεωργόπουλος, ἐπώνυμο πού ἀποδόθηκε ἀργότερα καί στόν ἴδιο. Σύμφωνα μέ κάποια ἀσαφή ἀρχειακή μαρτυρία ἐμόνασε καί διετέλεσε ἡγούμενος τῆς μονῆς τῆς Ἀναφωνητρίας στή Ζάκυνθο. Στά τέλη τοῦ 15ου αἰώνα βρίσκεται στήν Κωνσταντινούπολη καί φέρει τό ὀφφίκιο τοῦ μεγάλου πρωτοσυγκέλλου. Στήν πρωτεύουσα εἶχε τή δυνατότητα νά ἀσχοληθεῖ μέ τή συγκρότηση βιβλιοθήκης, ἀγοράζοντας ἔναντι ἀδρᾶς ἀμοιβῆς πολύτιμα καί πολλές φορές ἰστορημένα βυζαντινά χειρόγραφα. Σημειώματα καί ἄλλα αὐτόγραφα κείμενα, διάσπαρτα στά χειρόγραφα του, ἀποδεικνύουν ἕνα ἄνθρωπο μέ μέ μεγάλη παιδεία. Μαρτυροῦν ἐπίσης τίς στενές σχέσεις μέ τούς πατριαρχικούς κύκλους καί τούς χριστιανούς ἄρχοντες τῆς πόλης.

Ὁ Μακάριος ἐξελέγη μητροπολίτης Θεσσαλονίκης τό 1507 καί ἐποίμανε τήν ἐπαρχία ὡς τό 1517 ὁπότε ἐξελέγη μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, διαδεχόμενος τόν παραιτηθέντα Μάξιμο τόν Λαυριώτη. Δέν εἶναι γνωστό πότε ἀκριβῶς παραιτήθηκε ἀπό τόν θρόνο τῆς Θεσσαλονίκης, πάντως πρίν τό 1527, ἔτος κατά τό ὁποῖο ὡς μητροπολίτης της μνημονεύεται ὁ Ἰωάσαφ. Δέν εἶναι γνωστό πού διέμενα μετά τήν παραίτηση, ὡστόσο τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1530 βρισκόταν στή μονή τῆς Ἀναφωνητρίας στή Ζάκυνθο. Δέν εἶναι γνωστό ποτε ἐγκαταστάθηκε στή μονή Βατοπαιδίου. Ζάκυνθο. Ἀρχειακές μαρτυρίες άποδεικνύουν ὅτι εἶναι παρών στό Ἅγον Ὄρος τουλάχιστον τουλάχιστον πρίν τό 1538. Τήν περίοδο αυτή γίνεται καί ἀποδέκτης ἐπιστολῆς τοῦ μεγάλου λογίου τῆς Τουρκοκρατίας μοναχοῦ Παχωμίου Ρουσάνου. Ὁ Μακάριος ἀπεβίωσε στίς 12 Ἀπριλίου τοῦ 1546, ἀφοῦ διά τοῦ μεγάλου ἀγγελικοῦ σχήματος μετονομάσθηκε σέ Μιχαήλ μοναχό καί ἐτάφη στόν περίβολο τῆς μονῆς πλησίον τοῦ κωδωνοστασίου, ὅπου ἐνταφιάζοντο οἱ διαπρεπεῖς μοναχοί.

Στή μονή κληροδότησε τήν λαμπρή βιβλιοθήκη του πού ὑποδεικνείει τήν λογιοσύνη τοῦ ἀνδρός. Στή σημερινή βιβλιοθήκη τῆς μονῆς ἐντοπίζονται δεκατρία χειρόγραφα (ἕνα ἀκόμη βρίσκεται στή συλλογή τῆς Συνοδικῆς βιβλιοθήκης Μόσχας), μερικά ἀπό τά ὁποῖα εἶναι ἀπό τούς σημαντικότερους καί παλαίοτερους κώδικες τῆς μονῆς. Στο σκευοφυλάκιο φυλάσσεται τό ἐγκόλπιο καί ἡ σφραγίδα του ὡς μητροπολίτου Θεσσαλονίκης.

Σφραγίδα και σταυρός του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Μακαρίου Παπαγεωργόπουλου.