Τον 18ο αιώνα παρατηρείται μια σημαντική αλλαγή για την ιστορία της Μονής, την οποία επισημαίνει και ο Μπάρσκι κατά την δεύτερη επίσκεψή του. Ο πληθυσμός των μοναχών από κυρίως σλαβικής καταγωγής (σερβικής ή βουλγαρικής) γίνεται σταδιακά ελληνικής, αλλάζοντας έτσι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του μοναστηριού. Η αιτία της αλλαγής δεν είναι γνωστή. Πιθανολογείται ότι ο αυστρο-οθωμανικός πόλεμος του 1684-1699 απέκοψε τον υπό οθωμανική κυριαρχία χώρο του Αγίου Όρους από τις περιοχές της μείζονος Μακεδονίας και της Σερβίας, από όπου προέρχονταν εν πολλοίς μέχρι τότε οι Αγιοπαυλίτες. Επιπλέον, η κυριαρχία των ελληνόφωνων Φαναριωτών στις παραδουνάβιες ηγεμονίες βοήθησε στον πολλαπλασιασμό των ελληνόφωνων μοναχών. Γιατί όμως η αδελφότητα ήταν ως τότε κυρίως σλαβόφωνη;
