Είτε από τον έκτο, είτε από τον δέκατο αιώνα, το σίγουρο είναι πως η Ιερά του Ξενοφώντος Μονή έχει υπερχιλιόχρονη παρουσία στο «Περιβόλι της Παναγίας», το Άγιον Όρος. Η συνεχής αυτή παρουσία δημιούργησε μία πλούσια ιστορία, με περιόδους ακμής αλλά και παρακμής, τέτοιες, που μετά από την εκκλησιαστική αίγλη, ετίθετο υπό αμφισβήτηση η ίδια η υπόσταση της Μονής. Διαβάστε πότε κατελήφθη η Μονή από τους Τούρκους, ποιες περιόδους λειτούργησε ως «ιδιόρρυθμη» αλλά κυρίως πως φτάσαμε ως την επάνδρωσή της το 1976 από μία σφύζουσα από πνευματική ζωντάνια αδελφότητα, με ηγούμενο μία από τις σημαντικές αγιορειτικές προσωπικότητες του 20ου και 21ου αιώνα.