Το μοναστικό συγκρότημα άνωθεν, με το Καθολικό στο κέντρο.

ΚΑΘΟΛΙΚΟ

ΚΑΘΟΛΙΚΟ

Το Καθολικό, το κέντρο της ζωής της αδελφότητας, είναι αφιερωμένο στον Τίμιο Πρόδρομο και έχει θεμελιωθεί στην κορυφή της πέτρας. Καθώς ο αρχικός βυζαντινός ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά, το Καθολικό ανοικοδομήθηκε εκ νέου και ιστορήθηκε την περίοδο 1535-1547 με χορηγία του Πέτρου Ράρες. Δύο επιγραφές μαρτυρούν για την σημαντική χορηγία: η μία κάτω από την Κοίμηση που βρίσκεται πάνω από την κεντρική είσοδο της λιτής προς τον κυρίως ναό. Η άλλη κάτω από τα πορτρέτα του ηγεμόνα και της οικογένειάς του, στο νότιο τοίχο. Οι τοιχογραφίες είναι έργο του σπουδαίου ζωγράφου Τζώρτζη του Κρητός, ο οποίος ιστόρησε τους τοίχους του Καθολικού με μορφές χαρακτηριστικά μνημειώδεις, με ήσυχα και στοχαστικά πρόσωπα.

Ο πύργος από τα νοτιοδυτικά.

ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ

ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ

Το επιβλητικό συγκρότημα της Ιεράς Μονής Διονυσίου έχει χτιστεί επάνω στον βράχο σε δύο κύριες οικοδομικές φάσεις. Η πρώτη ανάγεται στην εποχή της ίδρυσης της Μονής από τον όσιο Διονύσιο, κατά τα τέλη του 14ου αιώνα και χρηματοδοτήθηκε από τον Αλέξιο Γ΄ Κομνηνό, αυτοκράτορα της Τραπεζούντας. Η δεύτερη, εν πολλοίς κυρίαρχη στην σημερινή όψη του μοναστηριού, οφείλεται στις αναστηλώσεις των ηγεμόνων της Βλαχίας και της Μολδαβίας κατά τον 16ο αιώνα. Στην κορυφή του βράχου είναι θεμελιωμένα το Καθολικό και ο πύργος. Ο στενός περίβολος είναι προφυλαγμένος από τις γύρω πτέρυγες και τα εξωτερικά τείχη.

Ο πύργος και το Καθολικό από τον εσωτερικό περίβολο της Μονής


Οι κτήτορες, σύγχρονο ψηδιφωτό του Ν. Μαστερόπουλου στην είσοδο της μονής.

ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ
ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ

ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑ

Η Ιερά Μονή Διονυσίου ιδρύθηκε από τον όσιο Διονύσιο το 1374, με χορηγία του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Αλεξίου Γ´ Κομνηνού. Η χορηγία αυτή θεμελίωσε μια μακρά και συγκινητική σχέση της Μονής με την Τραπεζούντα και τον Πόντο. Αργότερα, κατά τον 16ο αιώνα, χάρη στην πνευματική επιρροή του διονυσιάτη ιερομονάχου και Οικουμενικού Πατριάρχη, αγίου Νήφωνα, οι ηγεμόνες της Βλαχίας και της Μολδαβίας Νεαγκόε Βασσαράβ και Πέτρος Ράρες, ανέλαβαν το κόστος αναστήλωσης και επέκτασης του μοναστηριού, ως νέοι κτήτορες.

Οι κτήτορες. Σύγχρονο ψηφιδωτό του Ν. Μαστερόπουλου.


7ca2deaa-9676-4b37-b959-a8cee92ae10d66

ΣΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ

ΣΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ

Η Ιερά Μονή Διονυσίου είναι αφιερωμένη στον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, το Γενέσιο του οποίου πανηγυρίζει στις 24 Ιουνίου. Στον Τίμιο Πρόδρομο είναι αφιερωμένο από την ίδρυσή του και το Καθολικό. Ο επισκέπτης αισθάνεται ζωντανή την παρουσία του αγίου μέσα από τις τοιχογραφίες, τις εικόνες, τις απεικονίσεις του σε διάφορα αντικείμενα, όπως στον ξυλόγλυπτο δεσποτικό θρόνο, τις αφιερωματικές επικλήσεις «Δέξε δῶρον Βαπτηστά» και κυρίως τα πολύτιμα λείψανα, με σημαντικότερο το δεξί χέρι του αγίου.

Το Μοναστήρι και ο αρσανάς.

ΑΕΡΟΠΟΤΑΜΟΣ

ΑΕΡΟΠΟΤΑΜΟΣ

Δίπλα στη Μονή, ο χείμαρρος Αεροπόταμος σχηματίζει μια βαθειά χαράδρα που κατεβάζει τον ψυχρό αέρα του βουνού. Καταλήγει στο λιμανάκι του Μοναστηριού, τον αρσανά, το οποίο συνδιαμόρφωσε με τα χρόνια φέρνοντας υλικά. Η ιστορία κατέγραψε με δραματικό τρόπο ορισμένες από τις πλημμύρες αυτού του χειμάρρου, που παρέσυραν ανθρώπους, κήπους και κτίσματα.


Άποψη της Μονής από την θάλασσα.

ΦΡΟΥΡΙΟ

ΦΡΟΥΡΙΟ

Το γεγονός ότι το Μοναστήρι είναι χτισμένο επάνω σε έναν μεγάλο βράχο καθορίζει τόσο τον χαρακτήρα και την αρχιτεκτονική του ιστορία, όσο και την καθημερινή ζωή των μοναχών. Το μοναστικό συγκρότημα έχει τη μορφή φρουρίου, με στέρεα πολυόροφα τείχη, στενά ανοίγματα και ψηλό πύργο. Ο περίβολος είναι επίσης στενός, τα κτίρια επικοινωνούν μεταξύ τους εσωτερικά. Είναι σαφές πως αυτός ο τύπος αρχιτεκτονικής υπηρετούσε κατά προτεραιότητα την ασφάλεια των μοναχών και πολύ λιγότερο την άνεση της διαβίωσής τους. Ένα ακόμη στοιχείο του ασκητικού χαρακτήρα του μοναστηριού.


dbf13846-2b75-4720-a7fe-11dc08d81520

ΕΝΑΣ ΒΡΑΧΟΣ ΔΙΠΛΑ
ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΕΝΑΣ ΒΡΑΧΟΣ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ

Στο σημείο όπου ο απότομος όγκος του Αντιάθωνα βυθίζεται στην δυτική ακτή της χερσονήσου, η Μονή Διονυσίου στέκεται στην κορυφή ενός βράχου 80 περίπου μέτρων. Εδώ επέλεξε ο όσιος Διονύσιος τον 14ο αιώνα να ιδρύσει το μοναστήρι του, το οποίο αφιέρωσε στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Ονομάστηκε Μονή Πέτρας ή Νέας Πέτρας, όπως και η ονομαστή μονή του Προδρόμου της Πέτρας στην Κωνσταντινούπολη (συνωνυμία γεμάτη νόημα) και βέβαια η άλλη σπουδαία αθωνική Πέτρα, του οσίου Σίμωνος. Άφθονα παραδείγματα άλλωστε σε όλη την χριστιανική γεωγραφία δείχνουν πόσο ο μοναχισμός αγαπάει τα βράχια.

68189877-6465-44e8-9e37-e7d5bfc00fc1

ΠΡΟΤΥΠΟ POST

ΕΚΛΕΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η τεχνοτροπία του σπουδαίου καλλιτέχνη είναι ιδιαίτερη, γιατί ενώ είναι σαφέστατα ενήμερος για τα χαρακτηριστικά και των δύο καλλιτενικών τάσεων της εποχής, της λεγόμενης Κρητικής σχολής και της γνωστής ως σχολής της βορειοδυτικής Ελλάδος, διατηρεί ανεξάρτητη στάση. Χρησιμοποιεί εκλεκτικά στοιχεία των δύο ρευμάτων και τα συνδυάζει δίνοντας έμφαση στη ζωηρή αντίθεση φωτός και σκιάς, που ίσως είναι προσωπικό του χαρακτηριστικό, ίσως όμως εγγράφεται σε κάποιο τρίτο ρεύμα. Από παλιά συσχετίζεται με τον ζωγράφο Αντώνιο του παλιού καθολικού της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος.