Monthly Archives: Μάιος 2020

Σε επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο προσκυνητάριο, στο συμμετρικό αριστερό κίονα του κυρίως ναού του νέου Καθολικού, είναι τοποθετημένη η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας, η οποία χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Η εικόνα αυτή βρισκόταν μέχρι το 1730 στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, όταν «κεκλεισμένων των θυρών» έφυγε θαυματουργικώς και ήλθε στο Καθολικό της Μονής. Εν συνεχεία, η εικόνα παραλήφθηκε από τούς Βατοπαιδινούς πατέρες και ασφαλίστηκε στη Μονή τους, όμως το ίδιο θαύμα επαναλήφθηκε δύο φορές ακόμη, και τότε βεβαιώθηκαν οι πατέρες και των δύο Μονών ότι η Παναγία προσέφερε την εικόνα της στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος. Η θαυμαστή έλευση της εικόνας εορτάζεται πανηγυρικά κατά την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου, η δε προστασία της Κυρίας Θεοτόκου καθίσταται φανερή με τη θαυμαστή κατά περιόδους μυροβλυσία της και το πλήθος των θαυμάτων που επιτελεί.

Στο δεξιό κίονα προ του τέμπλου του νέου Καθολικού διακρίνεται η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου, η οποία, κατά την παράδοση της Μονής, είχε ριφθεί από τους εικονομάχους στη φωτιά. Επειδή όμως παρέμενε κατά θαυμαστό τρόπο ανέπαφη, κάποιος στρατιώτης την έπληξε με το ξίφος του στη σιαγόνα του Αγίου, απ’ όπου έτρεξε αίμα, το οποίο διακρίνεται μέχρι σήμερα. Τελικά η εικόνα ρίφθηκε στη θάλασσα από τους ορθοδόξους, για να μη καταστραφεί από τους εικονομάχους, και κατέφθασε πλέοντας στην παραλία του τότε μονυδρίου του Αγίου Δημητρίου, στον οποίο ήταν αρχικά αφιερωμένη η Μονή. Στο σημείο εκείνο της ακτής, όπου εξήλθε η ιερή εικόνα, αναβλύζει έκτοτε ιαματικό αγίασμα, το οποίο θεραπεύει τη δυσουρία, προσδίδοντας και την προσωνυμία «δυσουρίτης» στον Άγιο Γεώργιο. Οι πατέρες της Μονής μετέφεραν την εικόνα στη Μονή και αφιέρωσαν το καθολικό της Μονής, το οποίο ανήγειραν στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου.

Ο μέγας δρουγγάριος της βίγλας Στέφανος, ο επιφανής Αθηναίος που εκάρη μοναχός και ανέλαβε την ηγουμενία της μονής, πέτυχε με την επιτυχή μεσολάβησή του, εκ μέρους του αυτοκράτορος Νικηφόρου Βοτανειάτου, στο στασιαστή Βασιλάκη, στη Θεσσαλονίκη, πολλά ευεργετικά αποτελέσματα για τη Μονή. Μεταξύ αυτών τη δωρεά σημαντικών χειρογράφων και κειμηλίων, μεταξύ των οποίων, πιστεύεται βάσιμα πλέον, ότι υπήρξαν και οι δύο μεγάλες φορητές ψηφιδωτές εικόνες του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου, οι μεγαλύτερες στον κόσμο. Οι εικόνες σήμερα φυλάσσονται στο Σκευοφυλάκιο της Μονής.

Οι τοιχογραφίες του παλαιού Καθολικού είναι έργα κυρίως του ζωγράφου Αντωνίου και του μοναχού Θεοφάνους, χρονολογούνται το 16ο και 17ο αιώνα, ενώ ο τρούλλος και τα σφαιρικά τρίγωνα αγιογραφήθηκαν το 19ο αιώνα. Διατηρείται, ωστόσο, και ένα μικρό τμήμα από την πρώτη αγιογράφηση του ναού, που χρονολογείται περί το 1280, ενώ σημαντική θέση καταλαμβάνει στη νότια πλευρά η τοιχογραφία του αγίου Γεωργίου, με την σπάνια προσωνυμία «ο δυσουρίτης», η οποία συνδέεται, κατά την παράδοση της Μονής, με τη θεραπεία της δυσουρίας.