Τέσσερις ιππείς.

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΙΠΠΕΙΣ

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΙΠΠΕΙΣ

Κάθε φορά που το αρνάκι άνοιγε μία μία τις τέσσερις πρώτες από τις εφτά σφραγίδες, εμφανίζονταν με την σειρά τέσσερις καβαλάρηδες, οι οποίοι με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους θανάτωσαν συνολικά το ένα τέταρτο των ανθρώπων. Στο κάτω πλαίσιο: Καὶ ἰδοὺ ἵππος λευκὸς, καὶ ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων τόξον, καὶ ἐδόθη αὐτῶ στέφανος, καὶ ἐξῆλθεν νικῶν. Στο επάνω πλαίσιο, μάλλον εκ παραδρομής, παρατίθεται το κείμενο που αντιστοιχεί στην επόμενη σκηνή: Καὶ εἶδον ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἀν(θρώπ)ων τῶν ἐσφαγμένων διὰ τὸν λόγον τοῦ Θ(εο)ῦ καὶ διὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ αρνίου.

78c789cb-ed0a-49ce-be91-7de4a08802769

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ,
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ
ΤΟ ΑΡΝΙΟ

Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΝΙΟ

Ο Πατήρ, καθισμένος σε θρόνο που τον σηκώνει ένας άγγελος, δέχεται τον σεβασμό και τις δοξολογίες των τεσσάρων πλασμάτων (του αγγέλου, του αετού, του βοδιού και του λιονταριού), ενώ πάνω από το κεφάλι του καίνε επτά πυρσοί που επιστεγάζονται από το ουράνιο τόξο, το σύμβολο της ειρήνης ανάμεσα στον Θεό και στους ανθρώπους. Δεξιά και αριστερά εικοσιτέσσερις πρεσβύτεροι, επίσης καθισμένοι σε θρόνους, τον δοξολογούν με άρπες και θυμίαμα. Ο Πατήρ κρατάει ένα επτασφράγιστο βιβλίο, το οποίο πάει να ανοίξει ο αμνός με τα επτά κέρατα, που συμβολίζει τον Χριστό. Η επιγραφή αναφέρει: Καὶ ἰδοὺ θρόνος ἔκειτο ἐν τῷ οὐρανῶ, καὶ ὁ καθήμενος ἦν ὅμοιος ὁράσει λίθῳ καὶ ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου.

Μέτρηση του ναού.

ΤΟ ΜΕΤΡΗΜΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

ΤΟ ΜΕΤΡΗΜΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Μετά από ουράνια εντολή, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μετράει με ένα ραβδί το εσωτερικό του ναού του Σολωμόντα. Δίπλα του ένα φτερωτό θηρίο με στέμμα απειλεί να φάει τον Προφήτη Ενώχ και τον Προφήτη Ηλία, που είχαν αναληφθεί στον ουρανό ώστε να εμφανιστούν πάλι ως μάρτυρες τις μέρες του Αντίχτιστου: Καὶ ἐδόθη μοι κάλαμος ὅμοιος ῥάβδῳ καὶ εἱστήκει ὁ ἄγγελος λέγων ἔγειρε καὶ μέτρισον τὸν ναὸν τοῦ Θ(εο)ῦ καὶ δώσω τοῖς δυσὶ μάρτυσὶ μου και προφήτευσον σιν ἡμέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα.

Άγγελος με το ανοικτό βιβλίο.

Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕ ΤΟ
ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕ ΤΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Παρουσιάζεται άγγελος στον Ευαγγελιστή Ιωάννη και του παραδίδει το ανοιχτό βιβλίο, με την εντολή να το καταφάγει. Τα πόδια του αγγέλου μοιάζουν με πύρινες κολώνες και πατούν το ένα στην στεριά και το άλλο στην θάλασσα. Πάνω από τον άγγελο σχηματίζεται το ουράνιο τόξο. Η εκτενής παράθεση από το κείμενο της Αποκάλυψης εξηγεί με ακρίβεια στον θεατή τί βλέπει: Καὶ εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, περιβεβλημένον νεφέλην, καὶ ἡ ἶρις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς στύλοι πυρός. Στις σελίδες του βιβλίου γράφει: Λάβε τὸ βιβλίον καὶ κατάφαγε αυτὸ, καὶ πικρανεῖ σου τὴν κοιλίαν, ἀλλ᾽ ἐν τῷ στόματί σου ἔσται γλυκὺ ὡς μέλι (πάρε το βιβλίο και κατάφαγέ το, θα σου πικράνει την κοιλιά αλλά το στο στόμα σου θα είναι γλυκό σαν μέλι).

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ
ΙΗΣΟΥ ΣΤΟΝ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΣΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ

Η πρώτη σκηνή της αφήγησης δείχνει την αρχή του οράματος, την παρουσίαση του Χριστού στον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Ο Χριστός στέκεται μπροστά στον Ιωάννη, ευλογεί με το δεξί χέρι και μπροστά του εμφανίζονται εφτά λυχνίες που συμβολίζουν τις εφτά εκκλησίες της Μικράς Ασίας: Ἐγὼ Ἰωάννης ἐγενόμην ἐν πνεύματι καὶ ἐπιστρέψας ἴδον ἑπτὰ λυχνίας χρυσὰς καὶ ἐν μέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν ὅμοιον υἱῷ ἀνθρώπου ἐνδεδυμένον ποδήρη καὶ περιεζωσμένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην χρυσήν.

κόλαση

ΚΟΛΑΣΗ ΚΑΙ
ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ

ΚΟΛΑΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ

Στις δύο πλευρές της σκηνής της κρίσης παρουσιάζονται η κόλαση (δεξιά του θεατή) και ο παράδεισος (στα δεξιά του Χριστού). Η δομή της σύνθεσης διακρίνει την αταξία και την ταραχή, στην κόλαση, από την τάξη και την ηρεμία στον παράδεισο. Η δομή του χρώματος διευκολύνει κι εκείνη τη ματιά του θεατή να διαβάσει την εικόνα με σαφήνεια, ενώ συμμετέχει ενεργά στην ισορροπία του εικαστικού αποτελέσματος: στην κόλαση, ο κόκκινος ποταμός φωτιάς που παρασύρει. Στον παράδεισο, το λευκό φώς που αγκαλιάζει τα πάντα. Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, ο Απόστολος Πέτρος που ανοίγει την πόρτα του παραδείσου στους δίκαιους.

Κόλαση

Παράδεισος

Η Δευτέρα Παρουσία

Η ΚΡΙΣΗ

Η ΚΡΙΣΗ

Ολόκληρος ο ανατολικός τοίχος την παλιάς πτέρυγας της τράπεζας φιλοξενεί μια τεράστια και σύνθετη απεικόνιση της Δευτέρας Παρουσίας του 16ου αιώνα. Στο κέντρο ψηλά, ο Χριστός κριτής, δηλαδή δικαστής, από τον θρόνο Του που πλαισιώνουν η Θεοτόκος και οι Απόστολοι, κρίνει μία-μία τις ψυχές. Ακριβώς κάτω από τον θρόνο στην απεικόνιση, μπροστά στον Χριστό, στέκεται η κάθε ψυχή και οι αρμόδιοι άγγελοι τοποθετούν στην ζυγαριά τις πράξεις του βίου της. Ανάλογα με το αποτέλεσμα του ζυγίσματος κάθε ψυχή οδηγείται είτε στην κόλαση, στα αριστερά του Χριστού, είτε στον παράδεισο, δεξιά.

Η Δευτέρα Παρουσία

Η Δευτέρα Παρουσία, κεντρικό θέμα.

754611703

ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΟΣ
ΚΛΙΜΑΞ

ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΛΙΜΑΞ

Το έργο Κλίμαξ Θείας Ανόδου που γράφτηκε από τον άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη μεταξύ του 5ου και του 6ου αιώνα, είναι ένα αριστούργημα της Ορθόδοξης Πατερικής γραμματείας, που αιώνες τώρα διαβάζουν ανελλιπώς οι ορθόδοξοι μοναχοί. Ο άγιος Ιωάννης, κάτω δεξιά, δείχνει σε πλήθος μοναχών που τον ακολουθεί μια ψηλή και απότομη σκάλα (κλίμακα) που φτάνει ως τον ουρανό. Την σκαρφαλώνουν με κόπο μοναχοί που παράλληλα ενοχλούνται από δαίμονες, ενώ πολλοί πέφτουν από διάφορα ύψη. Ένας επιγράφεται «ὁ φιλάργυρος». Οι μοναχοί που πέφτουν καταλήγουν στο στόμα του Βύθιου Δράκοντος, που φρικτός όσο κι εντυπωσιακά σχεδιασμένος με προοπτική, παραμονεύει κάτω από την κλίμακα.
Η Κλίμακα του αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη.

754612025

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Από την εποχή του αγίου Παχωμίου οι μοναχοί κοιτάζουν προς τους αγγέλους για πρότυπο. Η Σύναξη των αγγέλων έβαλε τέλος στην στάση και στη πτώση του Εωσφόρου και των συντρόφων του, όταν ο αρχάγγελος Μιχαήλ φώναξε το «Στῶμεν καλῶς!» και υπενθύμισε στους υπόλοιπους αγγέλους την αρετή. Η απεικόνιση λοιπόν της σκηνής και μάλιστα με ιδιαίτερη νοηματική έμφαση μέσα στον χώρο, αλλά και προσοχή στην αισθητική, έχει σαφή σημασία στην ζωή και στο νου των μοναχών που την αντικρύζουν δύο φορές την ημέρα. Και κάθε φορά που κάποιος κοιτάζει την τοιχογραφία, το «Στῶμεν καλῶς!» του Μιχαήλ ξανακούγεται.

754614469

Ο ΑΜΒΩΝΑΣ

Ο ΑΜΒΩΝΑΣ

Ο ξυλόγλυπτος άμβων κατασκευάστηκε το 1727 από τον Μιχαήλ, με έξοδα του ιερομονάχου Νήφωνος, όπως αναφέρει η ευδιάκριτη επιγραφή. Από εκεί διαβάζονται τα αναγνώσματα τις Κυριακές και τις εορτές, ενώ τις υπόλοιπες ημέρες η ανάγνωση γίνεται από το δισκέλι, μπροστά στο τραπέζι του ηγουμένου. Η εικόνα των κτητόρων, των αγίων Διονυσίου και Νήφωνος που πλαισιώνουν τον Πρόδρομο, προστέθηκε το 1730.