754617381

Η ΚΟΓΧΗ

Η ΚΟΓΧΗ

Ο Μυστικός Δείπνος στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης νοηματοδοτεί ξεκάθαρα το κοινό τραπέζι της αδερφότητας, με σαφή αναφορά στην ευχαριστιακή μέθεξη: η μοναστική κοινότητα μοιράζεται το τραπέζι γύρω από τον ηγούμενο, που άλλωστε λέγεται «αποστολική τράπεζα», όπως οι μαθητές του Χριστού με τον δάσκαλο. Κάτω από τον Μυστικό Δείπνο, ξεκινώντας από αριστερά, στέκονται ολόσωμοι ο Τίμιος Πρόδρομος, ο άγιος Νήφων και κορυφαίοι ιεράρχες ντυμένοι όλοι μοναχοί: ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, ο Μέγας Βασίλειος, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Μέγας Αθανάσιος και ο άγιος Νικόλαος. Στις μικρές κόγχες εκατέρωθεν της κεντρικής, απεικονίζεται η Φιλοξενία του Αβραάμ και οι Τρεις παίδες στην κάμινο, συμβολισμοί της Αγίας Τριάδας.

Η κόγχη με την θέση του ηγουμένου.

Η κόγχη με την θέση του ηγουμένου.

Τμήμα του 16ου αιώνα από το ταβάνι της τράπεζας.

ΤΑΒΑΝΙ

ΤΑΒΑΝΙ

Είναι σπάνια ευκαιρία να μπορεί να δει κανείς στην αρχική τους θέση καλοδιατηρημένα τμήματα ενός αυθεντικού ταβανιού (φατνώματος) του 16ου αιώνα, πλαισιωμένα από διακριτικές και αισθητικά άρτιες μεταγενέστερες συμπληρώσεις.

Η νότια επέκταση της Τράπεζας, με την θέση του ηγουμένου, 16ος αιώνας.

Η ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ
ΤΟΥ 16oυ ΑΙΩΝΑ

Η ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ 16oυ ΑΙΩΝΑ

Ο ορθογώνιος χώρος απέναντι από την κύρια πόρτα προστέθηκε τον 16ο αιώνα κάθετα προς τον αρχικό, δημιουργώντας ένα Τ. Η προέκταση αυτή έγινε το 1568 κατά την διάρκεια της ανοικοδόμισης της νότιας πτέρυγας του Μοναστηριού από την κόρη του βοεβόδα Πέτρου Ράρες Ρωξάνδρα και τον σύζυγό της, Αλέξανδρο Λεπουσνεάνου. Στην κορυφή τοποθετήθηκε σε κόγχη η νέα θέση του ηγουμένου, που παραμένει στην ίδια θέση μέχρι σήμερα.
Η επέκταση του 16ου αιώνα.

Το παλαιότερο τμήμα της Τράπεζας, προς τα ανατολικά.

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ

Το παλαιότερο τμήμα της Τράπεζας είναι ο ορθογώνιος χώρος στον οποίο βρίσκεται κανείς όταν μπει από την στοά νότια του καθολικού, είτε από την κύρια πύλη στη μέση της μακράς της πλευράς, που ανοίχτηκε αργότερα, είτε από την μικρότερη πύλη στην άκρη της στοάς, η οποία είναι και η αρχική. Στην δυτική άκρη αυτού του ορθογώνιου χώρου υπάρχει και η κόγχη που όριζε την θέση του ηγουμένου, πριν την προέκταση.
Το αρχικό τμήμα της Τράπεζας.

Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Δεσποτική εικόνα, 16ος αιώνας.

ΣΤΗΝ ΔΕΗΣΗ
ΤΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΟΥ

ΣΤΗΝ ΔΕΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΟΥ

Στη μία από τις πέντε εικόνες που αποτελούν την μεγάλη Δέηση που ζωγράφισε ο Ευφρόσυνος το 1542, εικονίζεται ο άγιος Ιωάννης να μεσολαβεί στον Χριστό για την σωτηρία των ανθρώπων.

Ο Αλέξιος Γ´Κομνηνός, λεπτομέρεια από το νεώτερο ψηφιδωτό των κτητόρων στην είσοδο, Ν. Μαστερόπουλος.

ΜΕ ΤΟΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

ΜΕ ΤΟΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Στην περίφημη εικόνα του 14ου αιώνα που δώρισε ο κτήτορας της Μονής, αυτοκράτορας Αλέξιος Γ´ Κομνηνός, εικονίζεται να προσφέρει το ναό στον Τίμιο Πρόδρομο, ο οποίος τον δέχεται με το δεξί του χέρι, υπό την ευλογία του Χριστού. Να μοιράζεται αποκλειστικά τον χώρο με έναν τόσο σπουδαίο άγιο, αποτελούσε βέβαια ευσεβή πόθο πολλών, αλλά ήταν προνόμιο κυρίως αριστοκράτη ή αυτοκράτορα. Την χρήση του προνομίου αυτού την επέτρεπε η πράξη της χορηγίας. Αυτό άλλωστε ήταν και το κύριο κίνητρο του Αλεξίου, και άλλων ηγεμόνων σε αντίστοιχη θέση.

Λειψανοθήκη με μικρό τμήμα λειψάνου του Τιμίου Προδρόμου.

Η ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ

Η ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ

Η μικρή κυλινδρική λειψανοθήκη, πολύτιμο έργο μικροτεχνίας του 1730, περιέχει επίσης ένα τμήμα του δεξιού χεριού του Τιμίου Προδρόμου. Η τέχνη του περιβλήματος προσπαθεί να περιγράψει την μεγάλη αξία του περιεχομένου.