Posts in category: Η Αποκάλυσψη στην Στοά 2 – Διονυσίου

Η αφήγηση ολοκληρώνεται με αυτές τις δύο σκηνές. Ένας άγγελος έχει δέσει πισθάγκωνα με κόκκινη αλυσίδα τον διάβολο και τον οδηγεί προς την σπηλιά της αβύσσου, όπου θα τον κλειδώσει με το κλειδί που κρατάει: “Καὶ εἶδον ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐ(ρα)νοῦ ἔχοντα τὴν κλεῖδα τῆς ἀβύσσου καὶ ἅλυσιν μεγάλην ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ἐκράτησε τὸν δράκοντα τὸν ὄφιν τὸν ἀρχαῖον, ὃς ἐστι διάβολος καὶ ὁ σατανᾶς, καὶ ἔδησεν αυτὸν χίλια ἔτη.”Δίπλα η εικοστή πρώτη σκηνή, η τελευταία αυτής της αφήγησης, η παρουσίαση στην Ιωάννη της νέας Ιερουσαλήμ, να κατεβαίνει στολισμένη από τον ουρανό, μια γιορτή χαράς που σβήνει τις φρικτές εικόνες καταστροφής που προηγήθηκαν: “Καὶ ἐγὼ Ἰωάννης οἶδον τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν ἱερουσαλὴμ καινὴν καταβαίνουσαν ἀπὸ τοῦ Θ(εο)ῦ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἡτοιμασμένην ὡς νύμφην κεκοσμημένην τὼ ἀνδρὶ αὐτῆς”.

Δεξιά, η πτώση της Βαβυλώνας, όπου ένας άγγελος πετώντας διακηρύσσει «ἔπεσεν, ἔπεσεν Βαβυλὼν ἡ πόλις ἡ μεγάλη»: η Βαβυλώνα φαίνεται τυλιγμένη στις φλόγες. Ένας δεύτερος άγγελος από κάτω του ρίχνει μια μεγάλη πέτρα στον Ευφράτη. Ο συσχετισμός των δύο αγγέλων και των πράξεών τους είναι ωραίο εύρημα και δίνει δύναμη στη σύνθεση. Κάτω ένας βασιλιάς και τέσσερις έμποροι θρηνούν την καταστροφή, σαφής δήλωση για το ποιον αφορά ένα τέτοιο πλήγμα “καὶ οἱ ἔμποροι αὐτῆς κλαίουσι, ὅτι τὸν γόμον αὐτῶν οὐδεὶς ἀγοράζει οὐκέτι”. Άριστερά βλέπουμε την αντιπαράθεση ανάμεσα σε δύο ομάδες ιππέων, που είναι ντυμένοι της μίας στα κόκκινα της άλλης στα λευκά. Ο επικεφαλής της λευκής ομάδας επιγράφεται ὁ “Λόγος τοῦ Θεοῦ”. Η λευκή ομάδα τρέπει σε φυγή την κόκκινη και την ρίχνει σε μια λίμνη από φωτιά και θειάφι και ένα σμήνος άσπρων πουλιών οδηγημένο από άγγελο, πέφτει να την αποτελειώσει. Χαμηλά, το κόκκινο επτακέφαλο θηρίο έχει ανατραπεί και κατακρημνίζεται, έχοντας δεχτεί το τελειωτικό χτύπημα από τον λευκό ιππέα.

Επάνω γράφει “Δεῦρο, δείξω σοι τὸ κρῖμα τῆς πόρνης τῆς μεγάλης”, έλα να σου δείξω την κρίση της μεγάλης πόρνης. Και συνεχίζει κάτω: “Καὶ εἶδον γυναῖκα καθημένην ἐπὶ θηρίον κόκκινον γέμον ὀνόματα βλασφημίας, ἔχον κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα”, και είδα μια γυναίκα καθισμένη σε ένα κόκκινο θηρίο, γεμάτο με λέξεις βλασφημίας, που είχε επτά κεφάλια και δέκα κέρατα. Η μεγάλη πόρνη, που φαίνεται να ταυτίζεται με την Βαβυλώνα, υψώνει θριαμβευτικά μια κούπα γεμάτη από όλες τις βρωμιές. Κάτω, διάφοροι βασιλείς την κοιτούν με τα χέρια σε δέηση.

“Καὶ εἶδον σημεῖον ἐν τῷ οὐ(ρα)νῷ μέγα καὶ θαυμαστὸν ἀγγέλους ἑπτὰ ἔχοντας πληγὰς ἑπτὰ τὰς ἐσχάτας ὅτι ἐν αὐταῖς ἐτελἐσθη ὁ θυμὸς τοῦ Θεοῦ.” Επάνω οι επτά άγγελοι της κρίσεως αδειάζουν προς όλες τις κατευθύνσεις λεκάνες που περιέχουν την οργή του Θεού. Κάτω, ένα φτερωτό θηρίο ξερνά επάνω σε τρεις βασιλιάδες τρία ακάθαρτα πνεύματα με μορφή βατράχων.

“Καῖ εἶδον· καὶ ἰδοὺ νεφέλη λευκὴ, καὶ ἐπὶ τὴν νεφέλην καθήμενος ὅμοιος υἱῷ ἀν(θρώπ)ου, ἔχων ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ στέφανον χρυσοῦν καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ δρέπανον ὀξὺ.” Ο εστεμμένος Χριστός συνομιλεί με τον άγγελο της κρίσεως, ενώ κάτω άγγελοι θερίζουν και τρυγούν.

“Καὶ εἶδον καὶ ἰδού ἀρνίον ἐστηκὸς ἐπὶ τὸ ὄρος Σιὼν καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ἑκατὸν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες.” Στο ανοιχτό βιβλίο του αγγέλου γράφει: “Φοβήθητι τὸν Θεὸν καὶ δότε αὐτῷ δόξαν ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα τῆς κρίσεως αὐτοῦ.” Πάνω από τα ερείπια, η επιγραφή αποδίδει με περικοπές τα λόγια των δύο άλλων αγγέλων: “Εἴ τις τὸ θηρίον προσκυνεῖ καὶ αὐτὸς πίεται ἐκ τοῦ οἴνου τοὺ Θεοῦ· ἔπεσε Βαβυλὼν ἡ μεγάλη.” Είναι σαφές πως ο ζωγράφος απευθύνεται σε θεατές που είναι ήδη εξοικειωμένοι με το κείμενο, εφόσον τα παραθέματα αυτά δεν εξηγούν, αλλά μάλλον υπενθυμίζουν.

Καὶ εἶδον θηρίον ἐκ τῆς θαλάσσης ἀναβαῖνον, ἔχον κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα, καὶ δέκα διαδήματα· καὶ εἶδον ἄλλον θηρίον ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς ἔχον κέρατα δύο ὅμοια αρνίῳ· καὶ ποιεῖ τοὺς ἀν(θρώπ)ους προσκυνῆσαι τὸ πρῶτον θηρίον.

“Καὶ σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ, γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελύνη [sic] ὑποκάτω τ(ῶν) ποδῶν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος άστέρων δώδεκα.” Στα αριστερά η γυναίκα, που εδώ ταυτίζεται με την Παναγία, ντυμένη τον ήλιο και υποστηριγμένη από την σελήνη, δεν φαίνεται να απειλείται αληθινά από τον δράκο με τα εφτά εστεμμένα κεφάλια, που οργισμένος εμέσσει εναντίον της ένα ποτάμι. Η γη ανοίγει και το πίνει, ενώ δύο άγγελοι με ρόπαλο και ξίφος ετοιμάζονται να του συνθλίψουν τα κεφάλια. Ψηλά ο Χριστός βρέφος σε σεντόνι που δύο άλλοι άγγελοι κρατούν, κατευθύνεται προς τον θρόνο που είναι ήδη έτοιμος.