Posts in category: Η Ιστορία της Μονής 4 – Ξενοφώντος

Η έκρηξη της αποτυχημένης επανάστασης του 1821 στη Μακεδονία, στην οποία πρωτοστάτησε ο Ξενοφωντινός μοναχός Γεδεών, οδήγησε στη διακοπή των σημαντικότατων για τη Μονή οικοδομικών εργασιών, ενώ μετά την αποτυχία της η Μονή πλήρωσε βαρύ τίμημα. Τέσσερις, τουλάχιστον, Ξενοφωντινοί μοναχοί, οι Χρύσανθος, Νεόφυτος, Ισαάκ και Ξενοφών μαρτύρησαν. Οι περισσότεροι πατέρες της Μονής αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν και να καταφύγουν στη Σκόπελο, φυγαδεύοντας ταυτοχρόνως εκεί και τα κειμήλιά της, ενώ η Μονή καταλήφθηκε από τούρκους στρατιώτες.

Μία καταστροφική πυρκαγιά στις 24 Φεβρουαρίου του 1817 αποτέφρωσε τη νεόδμητη νοτιοδυτική πτέρυγα, στην οποία, μεταξύ των άλλων φυλάσσονταν το αρχείο και η Βιβλιοθήκη της Μονής, με αποτέλεσμα να απωλεσθεί ένα μεγάλο τμήμα του αρχείου, καθώς και άλλα πολύτιμα κειμήλια και χειρόγραφα, μάρτυρες της ιστορικής της διαδρομής.

Η Μονή παρέμεινε υπό το καθεστώς της ιδιορρυθμίας ως το έτος 1784. Τότε, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά από σχετικό αίτημα των πατέρων της Μονής, αποφάσισε την επανακοινοβιοποίησή της. Πρόκειται για ένα σημαντικό σταθμό όχι μόνον για την ιστορική πορεία της Μονής αλλά και ολοκλήρου του Αγίου Όρους, διότι συνιστά την πρώτη επαναφορά Μονής στο αρχέτυπο κοινοβιακό σύστημα. Ως το πλέον κατάλληλο πρόσωπο για την ηγουμενία ορίστηκε ο δραστήριος ιερομόναχος Παΐσιος ο Καυσοκαλυβίτης. Yπό την εμπνευσμένη ηγουμενία του, η Μονή κατόρθωσε να αντιμετωπίσει το δυσβάστακτο χρέος της. Ο Παΐσιος ευεργέτησε πολλαπλώς τη Μονή, αναδεικνύοντάς την πνευματικά και πρωτοπορώντας στην ανακαίνισή της. Το επιτυχές παράδειγμα της κοινοβιοποιήσεως της Μονής Ξενοφώντος ακολούθησαν μερικά χρόνια αργότερα και άλλες ιδιόρρυθμες Μονές.