Posts in category: Πάνω σε έναν βράχο 3 – Διονυσίου

Ο οχυρωματικός πύργος, ύψους σχεδόν 24 μέτρων, είναι από τους πιο εντυπωσιακούς στο Άγιον Όρος. Η συμπαγής κατασκευή που εδράζεται στον βράχο έχει τετράγωνη διατομή, τέσσερις ορόφους, από τους οποίους οι δύο είναι θολωτοί, ενώ οι τοίχοι έχουν πάχος δύο μέτρα σε όλες τις πλευρές. Στον τρίτο όροφο ανοίγονται ζεματίστρες ή καταχύστρες, απ᾽όπου οι αμυνόμενοι μοναχοί έριχναν ζεματιστό νερό ή λάδι στους επιτιθέμενους πειρατές. Γύρω από την στέγη του έχει επάλξεις. Χτίστηκε το 1520 από τον βοεβόδα της Βλαχίας Νεάγκοε Βασσαράβ, όπως μαρτυρεί μια φροντισμένη μεγαλογράμματη επιγραφή, εντοιχισμένη στη νότια όψη του.

Η Τράπεζα βρίσκεται νότια του καθολικού. Τα δύο κτίρια επικοινωνούν μέσω μιας στοάς, καθώς η εύκολη πρόσβαση από το ένα στο άλλο εξυπηρετεί πάντα την καθημερινότητα ενός Μοναστηριού. Στους τοίχους αυτής της στοάς απλώνονται οι ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες της Αποκάλυψης, για τις οποίες μπορείτε να δείτε την ειδική αφήγηση. Ο ευρύς ορθογώνιος χώρος αμέσως μετά την είσοδο της Τράπεζας είναι η βυζαντινή της φάση, ενώ η ορθογώνια προέκταση που καταλήγει στην κόγχη με την θέση του ηγουμένου, είναι προσθήκη του 16ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες έγιναν σε διαφορετικές φάσεις από δύο ζωγράφους: μοναστικά θέματα, εσχατολογικά, αφηγηματικοί κύκλοι, μεγάλες μορφές του μοναχισμού παραταγμένες που κοιτάζουν μέσα στον χώρο των εστιαζόμενων. Η Τράπεζα της Ιεράς Μονής Διονυσίου είναι ένας χώρος γεμάτος νόημα, στον οποίο αφιερώνεται ειδική αφήγηση.

Το παρεκκλήσι της Παναγίας του Ακαθίστου ενσωματώνεται στα βόρεια της λιτής. Έχει τρούλο που στηρίζεται κατευθείαν στους εξωτερικούς τοίχους. Φιλοξενεί την εφἐστια εικόνα του Μοναστηριού, η οποία θεωρείται ως η αρχαιότερη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στο Άγιον Όρος, γνωστή ως Παναγία του Ακαθίστου. Τα χαρακτηριστικά της εικόνας είναι δυσδιάκριτα, λόγω του μύρου που αναβλύζει κατά καιρούς. Η παράδοση την συνδέει με την πολιορκία της Βασιλεύουσας από τους Πέρσες και τους Αβαροσλαύους, το 626. Ένας μεγάλος πλούτος αφηγήσεων έχει διασωθεί σχετικά με τις θαυματουργικές της επεμβάσεις.

Το Καθολικό, το κέντρο της ζωής της αδελφότητας, είναι αφιερωμένο στον Τίμιο Πρόδρομο και έχει θεμελιωθεί στην κορυφή της πέτρας. Καθώς ο αρχικός βυζαντινός ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά, το Καθολικό ανοικοδομήθηκε εκ νέου και ιστορήθηκε την περίοδο 1535-1547 με χορηγία του Πέτρου Ράρες. Δύο επιγραφές μαρτυρούν για την σημαντική χορηγία: η μία κάτω από την Κοίμηση που βρίσκεται πάνω από την κεντρική είσοδο της λιτής προς τον κυρίως ναό. Η άλλη κάτω από τα πορτρέτα του ηγεμόνα και της οικογένειάς του, στο νότιο τοίχο. Οι τοιχογραφίες είναι έργο του σπουδαίου ζωγράφου Τζώρτζη του Κρητός, ο οποίος ιστόρησε τους τοίχους του Καθολικού με μορφές χαρακτηριστικά μνημειώδεις, με ήσυχα και στοχαστικά πρόσωπα.

Το επιβλητικό συγκρότημα της Ιεράς Μονής Διονυσίου έχει χτιστεί επάνω στον βράχο σε δύο κύριες οικοδομικές φάσεις. Η πρώτη ανάγεται στην εποχή της ίδρυσης της Μονής από τον όσιο Διονύσιο, κατά τα τέλη του 14ου αιώνα και χρηματοδοτήθηκε από τον Αλέξιο Γ΄ Κομνηνό, αυτοκράτορα της Τραπεζούντας. Η δεύτερη, εν πολλοίς κυρίαρχη στην σημερινή όψη του μοναστηριού, οφείλεται στις αναστηλώσεις των ηγεμόνων της Βλαχίας και της Μολδαβίας κατά τον 16ο αιώνα. Στην κορυφή του βράχου είναι θεμελιωμένα το Καθολικό και ο πύργος. Ο στενός περίβολος είναι προφυλαγμένος από τις γύρω πτέρυγες και τα εξωτερικά τείχη.